වැලිකඩ බන්ධණාගාරය ගාවින් යනකොට දකින්න පුලුවන් වදනක් තමයි මම මගේ මාතෘකාවට දැම්මේ. (
සිරකරුවෝත් මනුෂ්‍යයෝය) ඒ විතරක් නේමයි අද මම ලියන බ්ලොග් සටහනද සමහරු පිලිකුල් ලෙස හෙලාදකින සිරකරුවන් ගැනයි. ඇයි මේ අය හෙලා දකින්නේ.. අපෝ උන් මිනී මරුවෝ, උම්බට පිස්සුද උන් කාලකන්නි. මේහෙමයි සමහරක් අය බන්ධණාගාර ගතවූ මිනිසුන් ගැන හිතන්නේ. හ්ම්... මොනවා කරන්නද ඒ උදවිය හිතන ව්දිහ. මේ බ්ලොග් ලිපිය ලියන්නට තවත් හේතුවූ දෙයක් තියනවා. ඒ 2010.09.12 යේදී ඇති සිරකරු සුභසාදක දිනයයි. සිරකරුවන් ගේ සුභසාදකය හොඳයිද? ඔව්න් නැවතත් සමාජයට එන්නේ හොඳ පුරවැසියකු ලෙසද? නැත්නම් ඇතුලට ගියාට වඩා නරක් වෙලාද? අද අප හමුවේ ඇත්තේ අන්න ඒ ගැටලුවයි. හරි අපි බලමු.... සිර ජීවිතය කියන්නේ අමුතුම අමුතු එකක්, මොකද බිත්තිවලින් වටවු නිදහසේ එහෙමෙහේ යාමට නොහැකි ජීවිතයක්. හිතන්න ඔබ කාමරයකට දමා දොරවල් වලට අගුලු දමා, සිර කර තැබුවොත්? ඔව් ඔබ දවසක් හ්ම්..... දෙකක්, නැත්නම් උපරිමය් දින තුනක් ඉන්න පුලුවන්ද? බැහැ නේද. ඔව් මටත් බැහැ. අන්න ඉටත් වඩා අන්තයට ගිය තැනක් සිර ජීවිතය. මේ සිර ජීවිතය ගැන අප සගයෙක් තම අත්දැකීම් තම බ්ලොග් අඩවියෙන්ද පවසා තිබෙනවා.
අද වන විට් තිබෙන බරපතලම ගැටලුව තමයි තද බදය. සිරකරුවන් රැඳි සිටින වාට්‍ටුව්ක සිටියහැක්කේ පනස්දෙනෙකුටනම් එහි රැඳීසිරිනවා එකසිය පනස්දෙනෙකු. ඉතින් තව වෙන කුමන කතාද? මේ තදබදය ඇතිවීමට බලපාන ප්‍රධාන ගැටලුවක් තමයි ඉතා සුලු වැරදි වලට පවා හිර ගෙදරට යාම. මේයට විසඳුමක් ලෙස ප්‍රජා විශෝධනය නීති තිබුනත් එය ක්‍රියාත්මක වීම ඉතා මන්දගාමී. නැත්නම් ඒසේ සුලු වැරදිවල හසුවන චූදිතයන් සමජ සේවයට යොදාගත හැහ. එමෙන්ම රජයේ ඉදිරි සංවර්ධන කටයුතු වලට ඇවසි මිනිස් ශ්‍රමයක් ලෙස යොදාගත හැක. ඒමගින් මේසේ සිර තදබදය අඩුකරගත හැක. ත්වත් තවත් එක් බර පතල ගැටලුවක් තමයි මොවුන්ගේ සනීපාරක්ෂක කටයුතු. මේහිදී මිනිස් මූලික අවෂතා වත් ඔවුන්ට ලැබෙනවාද? කැම බීම, බේහෙත්, ජලය (බීමට හා පිරිසිඳු කටයුතුවලට) එමේන්ම වැසිකිලි කැසිකිලි ආදිය. පිරිස වැඩිවත්ම ඔවුන්ට අවශ්‍ය සනීපාරක්ෂක කටයුතු සීමා වෙන්වා විශේෂයෙන්ම, ජලය, වැසිකිලි කැසිකිලි පසුකම් ආදී. නමුත් එය පිරිස වැඩිවත්ම එම පසුකම් වැඩිවනේ නැහැ , සීමාවීමක් පමනි සිදුවනේ.
තවත් අප කතා කලයුතු වැදගත්ම කරුනක් වන්නේ සිරගෙයතුල මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරමයි. මා සිතන විදිහට මේය සංවිදානත්මකව සිදුවන්නක්. මන්ද සිරගෙයක් එමන්ම එහි වට පිටාවත් ඉතා ආරක්ෂිත ස්ථානයක්. එහෙම තැනක කොහොමද මත්ද්‍රව්‍ය තියෙන්නේ. ප්‍රශ්නය මෙකයි, හිර ගෙදරක මිනිසෙක් යන්නේ නිසි පුනුරුත්තාපන ක්‍රියාවලියකටයි. ඒසේයන මිනිසා නැවත එන්නේ කුඩු කාරයෙක්, ගන්ජා කරායෙක් වෙලානම්. සමාජය බලාපොරොත්තු වෙන පුනුරුත්තාපනය කුමක්ද? එමෙන්ම තරුණ ව‍රැදි කරුවන් හා ප්‍රතමව සිරගෙයට පැමිනෙන්නන් පැරණි රැඳවියන් සමග දැමීමේන් ඔවුන් තවත් නරක අතට පත්වීමට බොහෝදුරට ඉඩ ඇත. එමන්ම ඔවුන් අතර සමලිංගික ඇසුරද පැවතීමට බොහෝ දුර ඉඩ ඇත. හිරගෙදරට අනියුක්තව වෙද්‍යවරයේක් ඇත. ඔහුගේ සේවය නිසිපරිදි සිදුවේද? රැඳවියන්ට අවශ්‍යය බෙහෙත් හා අනෙකුත් උපදෙස් ඔව්න්ට ලැබේනවාද? යන්න අප සිතියයුතුය.
තවත් සිදුවුය යුතු කරුණක් වන්නේ සිරකරවන්ගේ ඇඳුම. මෙය වෙනස්විය යුතුය. එය නිකම්ම නිකන් විලි වසාගන්නට පොරවගන්නා රෙදිකඩමාල්ලක් නොවිය යුතුය, මන්දයත් ඔවුන්ටද අනෙකුත් මිනිසුන්ට තිබෙන්නාවු ලැජ්ජාව තිබෙන නිසා. තවත් කරුණක් ඔවුන්ගේ අහාර පාන පිරිසිඳුව සැපයිය යුතුය. මේ සියලුම කරුණු ප්‍රායොගිකව කලහැක. නොකරන්නේනම් ඒ ඔවුන්ට කරන අපරාධයක් නොව බලධාරීන් සමාජයට කරනා අපරාධයකි.
එක්සත් ජාතින්ගේ සිරකරුවන්ට සැලකීම පිළිබඳ ප්‍රමිතිගත අවම රීති සහ අදාළ නිර්දේශ (
standard minimum rules for the treatment of prisoners) යටතේ 58 වෙනි වගන්ති යෙන් කියවෙන්නේ
58."වරදකරුවන්ගේ නිදහස සීමා කර බන්ධණාගාර හෝ ආයතන ගත කිරීම සාධාරනීයකරණය වන්නේ අපරාධවලින් සමාජය ආරක්ෂා කිරීමේ අරමුන නිසාවේනි. එම එම සමජ අරමුණ සාක්ෂාත් කරගත හැකිවනුයේ වරදකරුවන්ගේ බන්ධණාගාර ජීවිතය නීතිගරුක පුරවැසි භාවය හා ස්වයං සහායක ජීවිත උවමනාව මෙන්ම හැකියාවන්ද ජනිත කරවන්නේනම් පමණි"
58. The purpose and justification of a sentence of imprisonment or a similar measure deprivative of liberty is ultimately to protect society against crime. This end can only be achieved if the period of imprisonment is used to ensure, so far as possible, that upon his return to society the offender is not only willing but able to lead a law-abiding and self-supporting life. මේහිදී මෙම නීතී රීති වල අප බැඳීපවතී. කෙසේ වෙතත් අද ලංකාව ගමන් කරනේ ආසියාවේ ආශ්චර්යය වීමටය, ඒ යන ගමනේ දී මේ මිනිසුන් කොටසද අමතක නොකලයුතුය, මන්දයත් ඒ යනගමනේ මොවුන් ද හවුල් කරුවන් වෙන බැවිනි. එමෙන්ම ඔවුන්ද මනුෂයෝය..
පහත තිබෙන නිසඳැස කියවන්න, තෙරුම් ගන්න, සිතන්න, මේ රැඳවියෙකුගේ තනිකමට ඔහු හිර කූඩුවේ බිත්තියෙ මේසේ ලියන ලදී....පෙරදිග අහසින් නැවතත් හිරු පායා එයි.
ඒ තවත් දවසක ආරම්භයයි.
ලොව ගමන් කරමින් ඇත.
මගේ ලොව තවමත් එතනමය.
මැදිරියේ කුඩා කවුළුව අතුරින්
සිරකුටියට හිරුඑලිය පතිත වෙයි.
මා එම කුඩා කවුළුවේ යකඩ පොළු අතරින්
නිල්වන් අහස්කුස දෙස බලමි.
ඇත්තේ හිස් බවක් පමණි.
මගේ ජීවිතයත් එසේමය.
පාළුව තනිකම මා වෙලාගෙන ඇත.
ඒත් බලපොරොත්තු අත්නොහරමි.
හදවත් ඇතිමිනිසුනේ අසනු මැනවි.
මා නැවත කියමි.තුන්තිස් පැය පුරාවටම
මා යමක් සොයමි, පතමි, යදිමි.............
